Sekcja Pytania i Odpowiedzi
W przebiegu stwardnienia rozsianego dobry kontakt z lekarzem jest bardzo istotny. Może wpływać na przebieg leczenia, dawać osobie chorej poczucie bezpieczeństwa i wsparcia. .Jeżeli jesteś w programie lekowym, poinformuj lekarza jak przebiega leczenie – czy pojawiły się skutki uboczne, czy nie masz problemów z przyjmowaniem leków itd. W przypadku, gdy leczenie okaże się nieskuteczne lub niesie za sobą zbyt silne skutki uboczne, możliwa jest zmiana leku.
W każdym momencie leczenia możesz też zdecydować się na zmianę ośrodka leczenia. Mapę ośrodków leczenia stwardnienia rozsianego w Polsce znajdziesz na stronie: Mapa SM (ptsr.org.pl) wraz z informacjami o czasie oczekiwania do pierwszego wolnego terminu wizyty u specjalisty.
175444
Jeżeli opisane przez Panią objawy były pierwszymi objawami SM, to najpewniej ustąpiły albo się zmniejszyły, ponieważ tak typowo przebiega rozwój stwardnienia rozsianego na początku choroby. W dalszym przebiegu choroby mogą pojawiać się inne objawy, a także mogą powtarzać się te same, ale najczęściej o innym nasileniu, w zależności od tego, czy podjęto leczenie, czy nie.
Opisane objawy mogą sugerować stwardnienie rozsiane, ponieważ nawracające mrowienia i zaburzenia czucia to symptomy, które bardzo często pojawiają się na początku choroby. Dodatkowo bardzo charakterystycznym objawem jest też jednooczne zaburzenie widzenia spowodowane pozagałkowym zapaleniem nerwu wzrokowego, które występuje u około 30-50% pacjentów na początku choroby. Z objawami opisanymi powyżej należy zgłosić do neurologa, wykonać rezonans magnetyczny i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, aby zweryfikować rozpoznanie.
PL2108309974
Szczepienia przeciwko COVID-19 to zagadnienie, które jest obecnie mocno dyskutowane. Musimy pamiętać, że po szczepieniu u niektórych pacjentów występują reakcje poszczepienne, czyli gorączka, dreszcze. W takim wypadku objawy neurologiczne mogą się nasilić i z reguły tak jest, ale objawy te są przemijające i nie powinny być klasyfikowane jako rzut. Na chwilę obecną uważa się, że szczepienie nie wyzwala rzutów SM. Są prowadzone badania, których wyniki będą podstawą do określenia dalszego przebiegu SM po szczepieniu.
PL2108309974
Początkiem rozwoju lipoatrofii jest zwiększenie spoistości skóry w miejscu podawania leku. W dalszym etapie jej rozwoju pojawia się zgrubienie i wyczuwalne podskórne guzki, wyglądające nieestetycznie, które mogą powodować dyskomfort i miejscowe uczucie bólu.
Podstawowym zadaniem pielęgniarki na początku terapii immunomodulującej jest przygotowanie pacjenta do bezpiecznego podawania leku w warunkach domowych.
Edukacja obejmuje miedzy innymi:
- Naukę prawidłowego przygotowania i podania leku
- Prawidłowego wyznaczania miejsca i techniki podania leku
- Prawidłowego radzenia sobie z objawami niepożądanymi zastosowanego leku.
Edukując chorego pielęgniarka uczy algorytmu wstrzyknięć aż do całkowitego ich opanowania. Uczy zasad przechowywania i przygotowania leku w warunkach aseptycznych. Na przykład: lek przechowywany w lodówce należy wyjąć na 30 min przed podaniem, celem ogrzania go do temperatury pokojowej. Ważne jest, aby chory przestrzegał prawidłowego wyznaczania miejsca podania leku. Wstrzyknięcia podskórne powinien wykonać w powłoki brzuszne, pośladki, uda i ramiona. Iniekcje domięśniowe w przednią lub boczną część uda lub okolice ramienia. Należy pamiętać o unikaniu większych naczyń krwionośnych, przebarwień i zmian patologicznych. Omijać miejsca bolesne do ustąpienia objawów. Po podaniu leku należy odczekać około 10s i wyciągnąć igłę w linii prostej, a w miejscu wstrzyknięcia delikatnie przyłożyć suchy gazik, bez pocierania.
Wstrzyknięcia należy wykonywać zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki w odległości nie mniejszej niż 1 cm oraz starać się co tydzień zmieniać część ciała, żeby nie ingerować w to samo miejsce wielokrotnie.
Długotrwałe wykonywanie wstrzyknięć bez zachowania środków ostrożności może doprowadzić do zrostów, zaników tkanki podskórnej lub przerośnięcia tkanki tłuszczowej. Odczyny w miejscu wstrzyknięcia zazwyczaj zmniejszają się lub zanikają z upływem czasu.
Doraźnie warto stosować preparaty natłuszczające i odżywcze, pobudzające krążenie krwi w zmienionej tkance tj. lanolina, wazelina, parafina, preparaty z nagietkiem, rumiankiem czy szałwią. Należy jednak pamiętać, by nie stosować tych preparatów na otwarte rany czy rany o dużej powierzchni.
PL2111301696
SM nie jest chorobą dziedziczną, czyli nie jest przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jednak dziedziczona może być predyspozycja genetyczna do rozwoju choroby. W populacji ogólnej ryzyko zachorowania na SM wynosi około 1 na 750-1000 osób. Ryzyko zachorowania jest zwiększone, gdy krewni pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo i dzieci) chorują na SM, zwłaszcza u bliźniąt jednojajowych.
Zidentyfikowano około 200 genów, z których każdy w niewielkim stopniu przyczynia się do ogólnego ryzyka rozwoju SM. Trwają badania mające na celu lepsze zrozumienie ryzyka genetycznego i innych czynników, które przyczyniają się do rozwoju tej choroby.
PL2201140958