Sekcja Pytania i Odpowiedzi

Zgodnie z zaleceniami dotyczącymi postępowania w stwardnieniu rozsianym, u osób odżywiających się w sposób zdrowy i zbilansowany, nie ma wskazań do suplementacji witamin, mikro- i makroelementów, za wyjątkiem witaminy D3. Niedobór witaminy D3 jest związany z większym ryzykiem zachorowania na SM oraz z bardziej aktywnym przebiegiem choroby w porównaniu do osób z prawidłowym stężeniem witaminy D3. W zasadzie każdy pacjent z SM ma wskazania do suplementacji witaminy D3. Jednak każdą suplementację, w tym witaminy D3 powinno omówić się z lekarzem. Zalecane dawki są różnorodne, od 500 do nawet kilku tysięcy jednostek międzynarodowych dziennie. Dlatego najlepiej przed rozpoczęciem suplementacji jest oznaczyć stężenie witaminy D3 we krwi i na tej podstawie dobrać dawkę suplementacji. Część badań sugeruje, że większe znaczenie w wyrównaniu niedoboru ma jednak nie wysokość dawki dziennej, a regularne codzienne przyjmowanie nawet niskiej dawki witaminy D.

PL2206074505 

Swoim pacjentom rekomenduję dietę dobrze zbilansowaną, dostarczającą odpowiednich składników odżywczych. Taką dietą jest dieta śródziemnomorska bogata w owoce, warzywa i ryby. Regularna aktywność ruchowa, zbilansowana dieta, higiena snu to wszystkie elementy które mogą pozwolić na utrzymanie dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, i tym samym zmniejszyć ryzyko ewentualnych zaostrzeń choroby. Dobrze zbilansowana dieta powinna zawierać we właściwych proporcjach następujące składniki:

• białko, które jest niezbędne do odbudowy i wzrostu tkanek,
• węglowodany i skrobia, które stanowią ważne źródło energii,
• tłuszcze, które pomagają przyswajać niektóre witaminy i niezbędne kwasy tłuszczowe,
• błonnik, który przydatny w trawieniu oraz w problemach z wypróżnieniami,
• witaminy i minerały, które są niezbędne w wielu procesach życiowych zachodzących w organizmie, w tym również w regeneracji tkanek,
• płyny – najlepiej woda, należy jej wypijać od 6 do 8 szklanek dziennie, unikać kawy, herbaty oraz alkoholu czy coli.

Ważną kwestią jest wyrównywanie niedoborów Wit. D3, witamin z grupy B, folianów, stosowanie antyoksydantów, kwasów omega-3 niezbędnych do prawidłowego rozwoju mózgu i właściwej pracy OUN.

Część pacjentów znajdujących się w programie lekowym otrzymuje w zależności od stosowanego leczenia immumodulującego instrukcje, rekomendacje jakich produktów należy unikać w diecie, a także co należy zmienić w codziennych nawykach żywieniowych, aby zminimalizować pewne działania niepożądane, które mogą występować w przypadku zainicjowania leczenia,

Osoby ze stwardnieniem rozsianym powinny spożywać owoce i warzywa pięć razy dziennie, w tym jedna porcja powinna składać się z ciemnozielonych warzyw liściastych. W tych ostatnich jest wiele niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), takich jak kwasy omega-3. Warzywa i owoce są również bogatym źródłem błonnika oraz witamin i minerałów, które zawierają m.in. przeciwutleniacze i pomagają organizmowi w przyswajaniu innych składników odżywczych. Chorzy na stwardnienie rozsiane powinni stosować tłuszcze wielonienasycone, takie jak olej słonecznikowy czy kukurydziany, które są dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega-6 i mają istotne znaczenie dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Poza tym wielonienasycone kwasy tłuszczowe obniżają poziom cholesterolu i dzięki temu zmniejszają ryzyko chorób serca. Źródłem kwasów omega 6 są następujące produkty: olej kukurydziany, słonecznikowy, rzepakowy, arachidowy, sezamowy, olej z pestek winogrona, oliwa z oliwek, pestki dyni i słonecznika, sezam, migdały, awokado. Kwasy omega 6 są zawarte także w margarynach wyprodukowanych na bazie olejów roślinnych. Ważne, aby spożywać je w postaci surowej, ponieważ w procesie smażenia tracą cenne właściwości. Przygotowując posiłki, wybieramy gotowane na parze lub w wodzie, duszenie, bez smażenia, pieczenie w pergaminie lub naczyniu żaroodpornym.

Wskazane jest gotowanie potraw na parze, gotowanie niż smażenie.

Osoby chore na SM powinny w swojej diecie wybierać raczej chude mięso spożywać ryby min. dwa razy w tygodniu, polecane są zwłaszcza tłuste ryby, takie jak makrela, łosoś, sardele i sardynki

PL2106291920

Pojawiają się dowody na to, że witamina D odgrywa ważną rolę w patogenezie i przebiegu chorób neurozapalnych, w tym SM. Dlatego w kilku badaniach zbadano potencjalne korzystne efekty suplementacji witaminą D. Warto zauważyć, że czas trwania badań klinicznych oceniających wpływ suplementacji witaminą D był stosunkowo krótki, przy niewielkich rozmiarach próbek, a w wielu przypadkach nawet niekontrolowanych placebo. Wyniki tych badań są jednak rozbieżne i nie można w tej chwili wyciągnąć wniosków, czy regularne przyjmowanie wit. D jest uzasadniona poza korektą hipowitaminozy D. Warto zauważyć, że istnieje coraz więcej dowodów na potencjalnie zagrażające życiu powikłania spowodowane regularnym przyjmowaniem ultrawysokich dawek witaminy D. Takie podejście terapeutyczne nie powinno odbywać się poza badaniami, a nawet może być szkodliwe poprzez zaostrzenie procesów autoimmunologicznych. Obecne badania były niewystarczające i wymagane są większe randomizowane, kontrolowane próby, aby określić efekt suplementacji wysokiej dawki witaminy D w stwardnieniu rozsianym. Opinię tę opieram na pracy: Vitamin D Supplementation in Multiple Sclerosis: A Critical Analysis of Potentials and Threats. Feige J, Moser T, Bieler L, Schwenker K, Hauer L, Sellner J. Nutrients. 2020

PL2108194426  

Produkty mleczne zawierające laktozę nie są przeciwwskazane w stwardnieniu rozsianym, nie wpływają negatywnie na tę chorobę i nie trzeba ich eliminować z diety.

PL2206074505 

Nie ma obecnie wiarygodnych danych z rzetelnych badań naukowych, które wskazywałyby, że jakaś specjalna dieta (np. ketogenna) lub wyeliminowanie z diety jakichś składników (np. glutenu czy laktozy) wpływa pozytywnie na przebieg SM. Dla pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, z resztą jak dla populacji ogólnej oraz pacjentów z wieloma innymi chorobami przewlekłymi, zalecana jest tzw. dieta śródziemnomorska.

PL2206074505