Pani Adrianno,
co do zasady osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą korzystać z tego typu sprzętu, ale warto uwzględnić kilka istotnych kwestii, szczególnie w odniesieniu do funkcji grzania oraz nadwrażliwości zarówno na stymulację jak i przegrzanie, które często występuje u osób ze SM.
Masażery mają wiele zalet. Masaż może pomóc w redukcji napięcia mięśniowego, stresu i poprawie ogólnego samopoczucia. Może również wspierać lepszy sen i zmniejszyć objawy zmęczenia, które są często zgłaszane przez osoby ze SM. Poprawia on krążenie krwi i limfy, co może być korzystne dla ogólnego zdrowia mięśni i tkanek. Masaż może też pomóc w łagodzeniu bólu mięśniowego i napięciowego, które często towarzyszą stwardnieniu rozsianemu. Jest więc wiele „za” korzystaniem z tych urządzeń.
Warto jednak zachować pewne środki ostrożności szczególnie w początkowej fazie używania masażera.
Wielu osobom ze SM może przeszkadzać funkcja grzania w masażerze, ponieważ może ono nasilać objawy neurologiczne. Jeśli kołnierz masujący ma funkcję grzania, należy używać jej ostrożnie lub unikać, jeśli powoduje dyskomfort. Przed zakupem konkretnego modelu warto sprawdzić, czy producent przewidział opcję regulacji temperatury.
Pamiętajmy również, że osoby z SM mogą odczuwać różne reakcje na masaż. Niektóre mogą odczuwać ulgę, podczas gdy inne mogą doświadczać dyskomfortu. To samo zresztą dotyczy osób zdrowych. Osobiście nie cierpię masażu shiatsu w okolicach szyi i karku, za to bardzo dobrze sprawdza się u mnie analogiczny sprzęt do masażu stóp. Ważne jest, aby uważnie obserwować reakcje ciała i dostosować intensywność masażu do swoich indywidualnych preferencji. Pamiętajmy, że robimy to po to, żeby poczuć się lepiej, a nie odwrotnie!
W wypadku pierwszych prób użycia masażera zaleca się rozpoczynanie od krótszych sesji masażu o niższej intensywności, aby ocenić, jak ciało reaguje. Stopniowo można zwiększać czas trwania i intensywność masażu, jeśli nie występują negatywne skutki.
Jeśli występują w ciele obszary zapalne, bolesne lub w szczególności dotknięte objawami SM, należy skonsultować masowanie tych miejsc z fizjoterapeutą. Nie każdy ból da się rozmasować. W niektórych wypadkach jak np. zapalenie kaletki maziowej, masaż wręcz nasili objawy.
Podsumowując, osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą korzystać z kołnierzy masujących pod warunkiem że będą stosować się do zaleceń lekarza oraz fizjoterapeuty i uważnie obserwować reakcje swojego ciała. Funkcja grzania w tych urządzeniach może być problematyczna ze względu na nadwrażliwość na przegrzanie, dlatego warto używać jej ostrożnie. Kluczowe jest indywidualne podejście i dostosowanie terapii do własnych potrzeb i ograniczeń. Pamiętajmy również, że regularne konsultacje z lekarzem i fizjoterapeutą są zalecane, aby zapewnić bezpieczne i skuteczne korzystanie z wszelkich form autoterapii.
Życzę doboru idealnego sprzętu do Pani potrzeb i samych pozytywnych efektów masażu!
Dzień dobry Pani Anno,
bardzo dziękuję za to pytanie! Niestety niedowład niedowładowi nierówny i na zaburzenia wynikające z niego składa się wile (często nieoczywistych) czynników.
Właśnie dlatego rehabilitacja powinna być wieloaspektowa i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. U każdej osoby inne czynniki będą bowiem dominujące.
Zanim rozpocznie się rehabilitację, ważne jest przeprowadzenie dokładnej oceny przez zespół rehabilitacyjny. Obejmuje to ocenę siły mięśniowej, zakresu ruchu, równowagi, koordynacji oraz wykonywania czynności codziennych. Na tej podstawie dobieramy interwencje, które mają szansę przynieść największe korzyści tej konkretnej osobie.
Jakie interwencje najczęściej zalecane są dla osób z niedowładem?
Ćwiczenia wzmacniające, które skupiają się na wzmacnianiu mięśni dotkniętych niedowładem. Ćwiczenia mogą obejmować ćwiczenia oporowe, izometryczne, dynamiczne, wspomagane i wiele innych.
Ćwiczenia rozciągające, które pomagają w utrzymaniu elastyczności mięśni i zapobieganiu przykurczom.
Ćwiczenia czynno-bierne – jeśli siła w lewej części ciała jest bardzo osłabiona, można rozpocząć od ćwiczeń biernych (prowadzenie ruchów przez terapeutę), a następnie przechodzić do ćwiczeń czynnych. Obecnie często do tej formy ćwiczeń wykorzystuje się robotykę.
Interwencje nakierowane na czucie głębokie poprawiające świadomość ciała i koordynację.
Ćwiczenia z wykorzystaniem lustra zarówno w koncepcji kontroli ruchu poprzez wzrok, jak i w koncepcji terapii lustrzanej, gdzie niedowładną część ciała umieszcza się za lustrem. Takie ćwiczenia mogą pomóc w poprawie kontroli ruchowej i koordynacji poprzez wizualne sprzężenie zwrotne.
Mobilizacje tkanek i stawów, które mogą pomóc w poprawie zakresu ruchu i zmniejszeniu sztywności stawów.
Masaż w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego i poprawie krążenia krwi.
Ćwiczenia funkcjonalne, które skupiają się na wykonywaniu codziennych czynności, takich jak ubieranie się, jedzenie, pisanie. Celem jest poprawa niezależności w życiu codziennym.
Adaptacje i pomoce – terapeuta zajęciowy lub fizjoterapeuta może zaproponować adaptacje w środowisku domowym lub technologie wspomagające, które ułatwią codzienne funkcjonowanie.Taką adaptacją mogą być różnego rodzaju ortezy, pomoce typu laska, czy balkonik, ale również bardziej zaawansowane technologie, jak systemy podnośników mogące służyć zarówno do transferów, jak i ćwiczeń.
Metody neurorehabilitacyjne:
Koncepcja Bobath: Skupia się na poprawie funkcji ruchowych poprzez reedukację ruchową, uwzględniającą integrację sensoryczną i motoryczną.
Koncepcja PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation): Polega na stosowaniu systemu filozofii, specjalnych technik i wzorców ruchowych, które stymulują układ nerwowo-mięśniowy do poprawy funkcji.
Ćwiczenia równowagi i stabilizacji, np. ćwiczenia na platformach balansowych, piłkach rehabilitacyjnych oraz przy użyciu innych urządzeń mogą pomóc w poprawie równowagi i stabilizacji ciała.
FES (Functional Electrical Stimulation), czyli elektrostymulacja mięśni może być stosowana w celu poprawy funkcji mięśni osłabionych przez niedowład.
Robotyka i egzoszkielety to nowoczesne technologie mogą wspomagać rehabilitację, szczególnie w przypadku cięższego niedowładu.
Warto pamiętać, że stała współpraca z neurologiem oraz fizjoterapeutą jest kluczowa w celu monitorowania postępów, dostosowywania terapii farmakologicznej oraz zarządzania objawami.
Warto mieć „swojego fizjo”, który na bieżąco pomoże w doborze optymalnych form autoterapii oraz w razie potrzeby włączy Panią w program indywidualnej fizjoterapii.
Trzymam kciuki za postępy!
Pani Anno,
sytuacja, jaką Pani opisuje dość często zdarza się u osób chorujących na SM. W wypadku postaci pierwotnie postępującej w szczególności chcemy zapobiegać pogarszaniu się stanu funkcjonalnego, więc bardzo się cieszę, że zadała Pani to pytanie. Fizjoterapeuci podczas projektowania interwencji zalecanych pacjentom posiłkują się wytycznymi NICE (National Institute for Health and Care Excellence) dotyczącymi aktywności fizycznej dla osób z SM. Warto zaznaczyć, że wytyczne te opisują zalecenia dla osób z postacią rzutowo-emisyjną, więc w Pani wypadku traktujemy je jak swego rodzaju przewodnik, a konkretne zalecenia powinny być ustalane indywidualnie w oparciu o wywiad i badanie, a także modyfikowane w zależności od zmian Pani stanu.
Oto kilka ogólnych zaleceń, które mogą pomóc w poprawie chodu i zarządzaniu objawami, które Pani opisuje:
Trening chodu
Regularne spacery w zmiennym tempie i na różnym terenie mogą poprawić wytrzymałość i kontrolę nad chodem. Może Pani rozważyć korzystanie z bieżni, aby symulować różne warunki. Korzystanie z kijków do nordic walking może pomóc w stabilizacji i zmniejszeniu obciążenia na kręgosłup i nogi. W wypadku wysiłku o charakterze wytrzymałościowym, jakim jest chodzenie, w pierwszej kolejności w ramach zwiększania trudności, wydłużamy dystans praz zwiększamy częstotliwość spacerów. na samym końcu dopiero zwiększamy ich intensywność.
Taki indywidualny trening dobieram pacjentów podczas indywidualnych konsultacji w ramach poradni PTSR. Serdecznie na taką konsultację zapraszam!
Trening siłowy
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych, takie jak przysiady, wznosy na palce i ćwiczenia z oporem, mogą poprawić stabilność i siłę. Konkretne ćwiczenia, ich ilość, intensywność i częstotliwość powinny być dopasowane przez fizjoterapeutę ponieważ trening w SM projektuje się inaczej, niż trening osoby zdrowej. Ćwiczenia na siłowni, które już Pani wykonuje (orbitrek, rower stacjonarny), są bardzo korzystne. Warto kontynuować te aktywności, zwiększając stopniowo intensywność i czas trwania treningu.
Ćwiczenia równoważne
Kontynuowanie i rozszerzanie ćwiczeń równoważnych może być bardzo dobrym pomysłem. Warto włączyć do programu takie aktywności jak stawanie na jednej nodze, praca z piłkami rehabilitacyjnymi czy ćwiczenia na niestabilnych powierzchniach (np. na poduszkach sensorycznych). Joga i pilates mogą również poprawić równowagę, elastyczność i ogólną kondycję fizyczną.
Kilka zaleceń mogących przynieść ulgę w bólu:
Włączenie technik relaksacyjnych do codziennej rutyny
Regularne stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, głębokie oddychanie czy techniki mindfulness, może pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie ogólnego samopoczucia. Zazwyczaj zalecam swoim pacjentom co najmniej 10 minut technik relaksacyjnych w pierwszej połowie dnia. Na kanale You Tube PTSR znajdzie Pani kilka filmów z omówieniem tych technik.
https://www.youtube.com/@PTSRorg
Techniki manualne
Regularne sesje z fizjoterapeutą, obejmujące techniki manualne, takie jak masaż czy mobilizacja stawów, mogą pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie mobilności. Część takich technik można także wykonywać samodzielnie, czego może nauczyć fizjoterapeuta podczas konsultacji.
Dodatkowe interwencje warte rozważenia:
Adaptacja otoczenia
Dostępne pomoce, takie jak ortezy czy specjalne obuwie, mogą pomóc w poprawie stabilności i komfortu podczas chodzenia. Dobór obuwia to temat rzeka, tak samo ewentualny dobór zaopatrzenia ortopedycznego.
Basen
Ćwiczenia w wodzie mogą być bardzo skuteczne w poprawie chodu i zmniejszeniu obciążenia stawów. Warto rozważyć uczestnictwo w zajęciach w wodzie np. typu watsu, czy w koncepcji Halliwick. eurologiem w celu monitorowania postępów i ewentualnych modyfikacji terapii.
Regularne monitorowanie postępów i dostosowywanie programu rehabilitacyjnego w porozumieniu z fizjoterapeutą i lekarzem jest tutaj kluczowe. Indywidualne podejście, uwzględniające Pani specyficzne potrzeby i ograniczenia, pozwoli na osiągnięcie najlepszych wyników w poprawie chodu i jakości życia.
Trzymam kciuki za poprawę Pani chodu!
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami dotyczącymi diagnozy stwardnienia rozsianego z naszej strony internetowej: https://ptsr.org.pl/strona/51,diagnozowanie-sm
Znajdzie tam Pani wszystkie potrzebne informacje. także kontakt z Infolinią SM, na której udzielane jest bezpłatne wsparcie informacyjne dotyczące choroby: (22) 127 48 50.
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami dotyczącymi diagnozy stwardnienia rozsianego z naszej strony internetowej: https://ptsr.org.pl/strona/51,diagnozowanie-sm a także kontakt z Infolinią SM, na której udzielane jest bezpłatne wsparcie informacyjne dotyczące choroby: (22) 127 48 50.
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zgłoszenia się na bezpłatne konsultacje z neurologiem udzielającym wsparcia w Polskim Towarzystwie Stwardnienia Rozsianego celem szczegółowego omówienia problemu. Zapisy przez telefon (22) 127 48 50 lub przez stronę https://ptsr.org.pl/specjalisci
Dzień dobry, zachęcamy do konsultacji z lekarzem neurologiem, który będzie w stanie ocenić Pani objawy i zlecić ewentualnie dodatkowe badania.
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami dotyczącymi diagnozy stwardnienia rozsianego z naszej strony internetowej: https://ptsr.org.pl/strona/51,diagnozowanie-sm a także kontakt z Infolinią SM, na której udzielane jest bezpłatne wsparcie informacyjne dotyczące choroby: (22) 127 48 50.
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zgłoszenia się na bezpłatne konsultacje z neurologiem udzielającym wsparcia w Polskim Towarzystwie Stwardnienia Rozsianego celem szczegółowego omówienia problemu. Zapisy przez telefon (22) 127 48 50 lub przez stronę https://ptsr.org.pl/specjalisci
Dziękujemy za pytanie. Zachęcamy do zgłoszenia się na bezpłatne konsultacje z neurologiem udzielającym wsparcia w Polskim Towarzystwie Stwardnienia Rozsianego celem szczegółowego omówienia problemu. Zapisy przez telefon (22) 127 48 50 lub przez stronę https://ptsr.org.pl/specjalisci