Sekcja Pytania i Odpowiedzi

W 2022 w magazynie “Neurology” ukazał się artykuł “Association Between Time Spent Outdoors and Risk of Multiple Sclerosis” (tłum. “Związek między czasem spędzonym na zewnątrz a ryzykiem zachorowania na stwardnienie rozsiane”), Prince Sebastian, PhB, Nicolas Cherbuin, PhD, Lisa F. Barcellos, PhD, et al  Neurology  2022;98:e267-e278. Konkluzja zawarta w tym artykule brzmiała: Trzysta trzydzieści dwoje dzieci z SM (mediana czasu trwania choroby 7,3 miesiąca) i 534 w grupie kontrolnej z  uwzględnieniem po dopasowaniu płci i wieku. W modelu w pełni dostosowanym, w porównaniu do spędzanie <30 minut dziennie na świeżym powietrzu w ostatnim okresie letnim, spędzanie większej ilości czasu na zewnątrz wiązało się ze znacznym zmniejszeniem prawdopodobieństwa rozwoju SM, z dowodami odpowiedzi na dawkę (30 minut–1 godzina: skorygowany iloraz szans [AOR] 0,48, 95% przedział ufności [CI] 0,23–0,99, p = 0,05; 1–2 godziny: AOR 0,19, 95% CI 0,09–0,40, p < 0,001). Wyższy letnia dawka otoczenia UVR również działała ochronnie dla MS (AOR 0,76 na 1 kJ/m2, 95% CI 0,62–0,94, p = 0,01). Należy jednak pamiętać, co podkreślają autorzy, że  etiologia stwardnienia rozsianego jest kombinacją genetyki predyspozycji, ekspozycji na infekcje i inne czynniki środowiskowe oraz behawioralne czynniki ryzyka. W szczególności niska ekspozycja na słońce, niska ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UVR) i niska zawartość witaminy D zostały dobrze scharakteryzowane jako ryzyko środowiskowe czynniki dla SM rozpoczynającego się w wieku dorosłym, ze szczególnym wzrostem ryzyka związanego z niewystarczającą ekspozycją na słońce w dzieciństwie.

PL2203186286

Jak najbardziej można skorzystać z rehabilitacji na NFZ, zwłaszcza jeżeli jesteśmy świeżo po rzucie. Najlepiej zorientować się we własnej okolicy, poszukać poradni rehabilitacyjnej albo ośrodka rehabilitacyjnego i dowiedzieć się jakie są warunki i ile czeka się na wizytę, ponieważ czasami kolejki mogą być pewną przeszkodą. Uzyskanie skierowania na rehabilitację po rzucie jest dużo łatwiejsze niż kiedy chorujemy już długo i nasz stan jest w miarę stabilny, wtedy ten termin prawdopodobnie będzie późniejszy. Szukając placówki warto wejść również na stronę NFZ, na której można często znaleźć najszybsze terminy i zgłosić się do organizacji pacjenckiej np. Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego, które pomoże w uzyskaniu dostępu do rehabilitacji.

PL2205042748  

Jak najbardziej psychoterapia par może poprawić życie seksualne w każdej relacji. Gdy partnerka ma jakieś swoje trudności związane z SM, to jak najbardziej warto z takiej terapii skorzystać. Podczas takich spotkań poruszane są przeróżne tematy, w zależności od tego, jaki problem jest zgłaszany przez parę, która przychodzi do psychoterapeuty.

Terapia może poprawić życie seksualne każdej pary, która ma coś do przepracowania/przegadania/poprawienia.

PL2206074504

Wirus Epsteina-Barr (EBV) jest wirusem przenoszącym się drogą kropelkową (głównie przez ślinę), powodującym mononukleozę zakaźną. Natomiast zdecydowana większość przypadków zakażeń jest bezobjawowa, co ułatwia szerzenie się wirusa. Z tego powodu przeciwciała przeciw EBV, świadczące o infekcji, posiada większość społeczeństwa (według niektórych badań nawet powyżej 90% osób). Od wielu lat wiadomo, że zakażenie EBV jest związane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na stwardnienie rozsiane. W opublikowanym w tym roku badaniu, ryzyko to oszacowano na ok. 30-krotnie większe niż u osób bez przeciwciał przeciw EBV. Ponieważ do rozwoju SM dochodzi u bardzo niewielkiego odsetka osób zakażonych EBV, uważa się, że samo zakażenie nie jest wystarczające do wystąpienia SM i potrzebne są dodatkowe czynniki czy predyspozycje. Nie ma dotychczas opracowanej szczepionki chroniącej przed zakażeniem, a ze względu na powszechne występowanie wirusa w populacji, nie ma również innych metod skutecznej ochrony przed zakażeniem.

PL2206074505 

Prążki oligoklonalne to przeciwciała produkowane przez limfocyty B. Jeden typ tych limfocytów produkuje tylko jeden określony typ przeciwciał. Typ prążków oligoklonalnych określany jest na podstawie ich lokalizacji – mogą znajdować się tylko w płynie mózgowo-rdzeniowym, zarówno w płynie mózgowo-rdzeniowym jak i w surowicy lub tylko w surowicy.

Dla stwardnienia rozsianego typowy jest typ 2 – obecność prążków oligoklonalnych, czyli przeciwciał produkowanych przez kilka klonów limfocytów B, które znajdują się tylko w płynie mózgowo-rdzeniowym. Oznacza to, że mamy do czynienia z pobudzeniem układu immunologicznego w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), co nie powinno mieć miejsca. W ośrodkowy układzie nerwowym nie powinno być komórek immunokompetentnych. Jeżeli się tam znajdują i zaczynają produkować przeciwciała to znaczy, że jakiś proces rozpoczyna się w OUN (np. początek SM, choroby autoimmunologicznej).

Proszę pamiętać, że diagnostyka różnicowa nie jest taka prosta. Prążki oligoklonalne nie są patognomiczne, czyli nie są typowe tylko dla stwardnienia rozsianego. Mogą występować w każdej chorobie z autoagresją, która związana jest z OUN. Pojawienie się prążków oligoklonalnych nie oznacza diagnozy stwardnienia rozsianego – aby móc ustalić taką diagnozę należy zrobić dodatkowe badania diagnozujące, tj. rezonans magnetyczny.

PL2209301408

Jak najbardziej osoba chora na SM może poddać się zabiegowi zmniejszenia żołądka. Oczywiście jest to bardzo inwazyjny zabieg, ale do takiej operacji kwalifikuje lekarz po wykonaniu wielu badań.

Otyłość wpływa na funkcjonowanie i sprawność człowieka, więc jeżeli jest taka kwalifikacja lekarza, to SM nie jest przeciwwskazaniem. Taki zabieg może nawet poprawić sprawność pacjenta.

Należy chronić się przed otyłością, szczególnie brzuszną. Tłuszcz, który mamy w otyłości brzusznej, jest hormonalnie czynny. Wydziela hormony, ale także cytokiny prozapalne, które stymulują choroby autoimmunologiczne.

PL2209301408