Każdy z nas śpi. Spanie to element naszej codzienności, który potrzebny jest naszemu organizmowi tak jak pożywienie czy tlen i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania człowieka. Wpływa na wiele obszarów, takich jak funkcjonowanie poznawcze, a więc choćby naszą pamięć i uwagę, funkcjonowanie psychiczne i ogólnie stan zdrowia.

Oczywiście, sen to kwestia biologiczna, ale też indywidualna, zależna od wielu czynników. Niektórzy sypiają krócej, inny, aby się „wyspać” potrzebują wielu godzin. Sen może też być różnej jakości i tak np. mimo dłuższego odpoczynku możemy wcale nie czuć się wypoczęci, bo wiele razy w nocy się wybudzamy…

Co o śnie mówią badania naukowe? Niektóre z nich pokazały, że osoby śpiące mniej niż 7 godzin oceniały swoje ogólne zdrowie jako gorsze, a także wskazywały na niższą jakość życia w porównaniu z osobami śpiącymi dłużej. Ciekawe wnioski płyną też z analiz dotyczących wpływu liczby godzin snu na choroby sercowo-naczyniowe. I tak, ryzyko pojawienia się tych schorzeń i nadciśnienia jest związane z czasem spania wynoszącym mniej niż 6, a nawet 6-7 godzin, porównując do osób śpiących przez 7-8 godzin. Niektóre doniesienia naukowe pokazywały wpływ niedostatecznego czasu spania na m.in. tolerancję glukozy i wzrost poziomu kortyzolu.

A co ze wspomnianymi wcześniej funkcjami poznawczymi? Im krótszy sen, tym większe problemy poznawcze, zwłaszcza w zakresie uwagi, pamięci roboczej, tempa przetwarzania informacji. Brzmi dość logicznie… Jedno ciekawe badanie również pokazało konkluzje… dość przerażające. Kierowcy samochodów poproszeni byli o samodzielną ocenę ilości snu. Ci, którzy deklarowali, że śpią mnie 7 godzin raportowali przynajmniej jedno zaśnięcie za kierownicą w poprzednim roku!

Wedle National Sleep Foundation (https://www.thensf.org/) zalecany czas snu dla młodych dorosłych to 7-9 godzin, a dla starszych osób 7-8.

Z czego mogą wynikać niedostatki snu? Na sen wpływają czynniki biologiczne, stan psychiczny, ale też te środowiskowe – np. zmianowość pracy, warunki panujące w domu, ekspozycja na światło, używanie wieczorami technologii cyfrowych, np. smartfonów. Naukowcy próbują znaleźć czynniki, które mogą pomóc nam w poprawie jakości snu, i tak jedno badanie pokazało, że umiarkowany w intensywności ruch wpływa na jakość snu, z kolei inne, że stosowanie diety śródziemnomorskiej związane jest z czasem spania.

Jeśli oceniasz, że nie wysypiasz się prawidłowo, a twoja jakość życia jest przez to na niższym poziomie, być może warto udać się do specjalisty i podyskutować o zmianach nawyków? Być może twoje problemy ze snem są wynikiem poważniejszych schorzeń, które warto zdiagnozować?

Polecamy ciekawy poradnik: http://www.sen-instytut.pl/PDF/CIR_poradnik_2_2009_1.pdf

Bibliografia:

Alnawwar MA, Alraddadi MI, Algethmi RA, Salem GA, Salem MA, Alharbi AA. The Effect of Physical Activity on Sleep Quality and Sleep Disorder: A Systematic Review. Cureus. 2023 Aug 16;15(8):e43595.
Scoditti, E.; Tumolo, M.R.; Garbarino, S. Mediterranean Diet on Sleep: A Health Alliance. Nutrients 2022, 14, 2998. https://doi.org/10.3390/nu14142998
Consensus Conference Panel, Nathaniel F. Watson, M. Safwan Badr, Gregory Belenky, Donald L. Bliwise, Orfeu M. Buxton, Daniel Buysse, David F. Dinges, James Gangwisch, Michael A. Grandner, Clete Kushida, Raman K. Malhotra, Jennifer L. Martin, Sanjay R. Patel, Stuart F. Quan, Esra Tasali, Michael Twery, Janet B. Croft, Elise Maher, Jerome A. Barrett, Sherene M. Thomas, Jonathan L. Heald, Joint Consensus Statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society on the Recommended Amount of Sleep for a Healthy Adult: Methodology and Discussion, Sleep, Volume 38, Issue 8, August 2015, Pages 1161–1183