Diagnoza SM

Czym jest SM

Jednym z podstawowych badań, wykonywanych obecnie rutynowo u osób, u których zaistniało podejrzenie stwardnienia rozsianego, a także u chorych z już zdiagnozowanym SM jest rezonans magnetyczny (MRI). Pozwala on na ocenę, czy choroba pojawiła się, ale też na to, czy jest jakaś jej progresja.

Wiele osób, zwłaszcza tych, które są jeszcze na etapie rozpoznawania choroby, zastanawia się co oznaczają pewne terminy i na co lekarze zwracają uwagę, co tak naprawdę ma dla nich znaczenie przy analizie obrazów mózgu i rdzenia kręgowego powstałych w trakcie takiego badań.

Na temat tego powiedziała nam trochę dr n. med. Iwona Rościszewska-Żukowska w ostatnim, 121 numerze SM Expressu, który pobrać możecie ze strony: https://ptsr.org.pl/smexpress

Czy zmiany typowe dla SM mają jakieś cechy charakterystyczne? Czy można je pomylić ze zmianami charakterystycznymi dla innych schorzeń?

Są to ogniska owalne, dobrze ograniczone, zwykle średnicy ≥ 3 mm. Mają  charakterystyczną lokalizację: w półkulach mózgu – lokalizują się przykorowo (przylegają do kory mózgu), okołokomorowo (przylegają do komór bocznych, zajmują ciało modzelowate); podnamiotowo – w obrębie móżdżku i pniu mózgu. Zmiany okołokomorowe typowo układają się prostopadle względem ciała modzelowatego tworząc tzw. palce Dawsona. Diagnostyka różnicowa zmian demielinizacyjnych w przebiegu innych chorób jest czasem bardzo trudna, zwłaszcza w przypadku występowania pojedynczych ognisk. Zmiany w rezonansie musimy zawsze różnicować z innymi chorobami, które również w obrazowaniu rezonansem magnetycznym mogą naśladować SM.

W opisach rezonansu często spotykamy się z takimi określeniami jak „zmiany aktywne i nieaktywne”. Co to oznacza, że widoczne są zmiany aktywne lub nieaktywne w rezonansie magnetycznym i czy któreś są ważniejsze z perspektywy stawiania rozpoznania?

Zmiany aktywne to zmiany ulegające wzmocnieniu kontrastem gadolinowym (to środek podawany dożylnie, wpływający na właściwości magnetyczne tkanek i zwiększający kontrast w obrazach MRI, przyp. red.). Uważa się, że wzmocnienie kontrastowe w aktywnej place demielinizacyjnej utrzymuje się do ok. 6 tygodni. Zatem zmiany aktywne to zmiany świeże, które powstały niedawno i są dowodem na aktualnie toczący się proces zapalny w układzie nerwowym. Zmiany nieaktywne to ogniska nie ulegające wzmocnieniu kontrastowemu. Jednoczasowa obecność w badaniu rezonansem magnetycznym plak aktywnych i nieaktywnych pozwala nam spełnić kryterium rozprzestrzeniania w czasie (wystąpienie przynajmniej 2 rzutów przedzielonych minimum jednym miesiącem powrotu do zdrowia przed rzutem, przyp. red.), co jest jednym z warunków postawienia rozpoznania postaci rzutowo remisyjnej SM.