Leczenie osób ze stwardnieniem rozsianym terapiami modyfikującymi przebieg choroby wymaga od nich zaangażowania w proces leczenia. Adherencja, czyli stosowanie się do zaleceń lekarskich i odpowiednie przyjmowanie leków (zarówno jeśli chodzi o dawkę jak i o harmonogram przyjmowania), to termin, który funkcjonuje w medycynie i zyskuje na znaczeniu.

Badania naukowe skupiające się na adherencji osób ze stwardnieniem pokazują, że chorzy, którzy lepiej przestrzegają leczenia, mają niższe ryzyko rzutów, rzadziej bywają w szpitalu i mają wyższą jakość życia. Brak adherencji negatywnie wpływa na efekty leczenia.

Co ciekawe, badanie wykonane w 2009 przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) pokazało, że jedynie 50% pacjentów cierpiących na schorzenia przewlekłe odpowiednio przyjmowało swoje terapie.

Oczywiście temat adherencji w kontekście leczenia nie jest prosty. Obecnie dostępnych jest kilkanaście leków hamujących postęp choroby, które różnią się sposobem aplikacji, częstotliwością podawania, działaniem czy też skutkami ubocznymi. To oraz inne czynniki, związane też z samym pacjentem czy organizacją opieki zdrowotnej, mogą mieć wpływ na to, jak osoby z SM podchodzą to regularności przyjmowania zapisanych im leków.

W kontekście kampanii „Zapytaj o SM” bardzo ciekawym czynnikiem, który ma znaczenie w adherencji jest wiedza pacjenta na temat swojej choroby, leczenia i rokowań na przyszłość. Kampania „Zapytaj o SM” zachęca bowiem do poszerzania wiedzy na temat swojego schorzenia i zadawania pytań ekspertom w myśl, że nie ma głupich czy wstydliwych.

Jedno z badań pokazało, że pacjenci, którzy postrzegają siebie jako lepiej poinformowanych w kwestii choroby i leczenia, mają wyższy poziom adherencji. Również dobra komunikacja między lekarzem a chorym i angażowanie go w proces leczenia sprzyjają adherencji i radzeniu sobie z chorobą. I mimo, że pacjenci wyrażają potrzebę zdobywania wiedzy od specjalistów opieki zdrowotnej, często nie mają takiej możliwości. Obecnie dużą ilość informacji o SM znaleźć można w Internecie i w social mediach. Co ciekawe, niektóre badania pokazały, że pacjenci uzbrojeni w wiedzę o chorobie zdobytą przez Internet zadają lekarzowi bardziej konkretne pytania, co może poprawiać funkcjonowanie opieki zdrowotnej. Należy jednak pamiętać, że wiele informacji zdobytych online powinno traktować się ostrożnością – weryfikować u lekarza lub innego specjalisty opieki zdrowotnej.

Tak więc, aby leczenie przynosiło pacjentowi ze stwardnieniem rozsianym jak najwięcej korzyści, bardzo ważne jest jego przestrzeganie, w czym może mu pomóc m.in. zdobywanie informacji o chorobie.  Kluczem do skuteczności terapii jest współodpowiedzialność i zaangażowanie w leczeniu – systemu opieki zdrowotnej i pacjenta.

Zapraszamy do zadawania pytań specjalistom w ramach „Zapytaj o SM” poprzez formularz na stronie.

Bibliografia:
Kołtuniuk A.,  Chojdak-Łukasiewicz J. (2022). Adherence to Therapy in Patients with Multiple Sclerosis—Review. Int. J. Environ. Res. Public Health
Washington F., Langdon D. (2022). Factors affecting adherence to disease‑modifying therapies in multiple sclerosis: systematic review. Journal of Neurology, 269:1861–1872
Smith E., Langdon D. (2024). A systematic review to explore patients’ MS knowledge and MS risk. Neurological Sciences 45:4185–4195