Dzień dobry Pani Anno,

bardzo dziękuję za to pytanie! Niestety niedowład niedowładowi nierówny i na zaburzenia wynikające z niego składa się wile (często nieoczywistych) czynników.

Właśnie dlatego rehabilitacja powinna być wieloaspektowa i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. U każdej osoby inne czynniki będą bowiem dominujące.

Zanim rozpocznie się rehabilitację, ważne jest przeprowadzenie dokładnej oceny przez zespół rehabilitacyjny. Obejmuje to ocenę siły mięśniowej, zakresu ruchu, równowagi, koordynacji oraz wykonywania czynności codziennych. Na tej podstawie dobieramy interwencje, które mają szansę przynieść największe korzyści tej konkretnej osobie.

Jakie interwencje najczęściej zalecane są dla osób z niedowładem?

Ćwiczenia wzmacniające, które skupiają się na wzmacnianiu mięśni dotkniętych niedowładem. Ćwiczenia mogą obejmować ćwiczenia oporowe, izometryczne, dynamiczne, wspomagane i wiele innych.

Ćwiczenia rozciągające, które pomagają w utrzymaniu elastyczności mięśni i zapobieganiu przykurczom.

Ćwiczenia czynno-bierne – jeśli siła w lewej części ciała jest bardzo osłabiona, można rozpocząć od ćwiczeń biernych (prowadzenie ruchów przez terapeutę), a następnie przechodzić do ćwiczeń czynnych. Obecnie często do tej formy ćwiczeń wykorzystuje się robotykę.

Interwencje nakierowane na czucie głębokie poprawiające świadomość ciała i koordynację.

Ćwiczenia z wykorzystaniem lustra zarówno w koncepcji kontroli ruchu poprzez wzrok, jak i w koncepcji terapii lustrzanej, gdzie niedowładną część ciała umieszcza się za lustrem. Takie ćwiczenia mogą pomóc w poprawie kontroli ruchowej i koordynacji poprzez wizualne sprzężenie zwrotne.

Mobilizacje tkanek i stawów, które mogą pomóc w poprawie zakresu ruchu i zmniejszeniu sztywności stawów.

Masaż w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego i poprawie krążenia krwi.

Ćwiczenia funkcjonalne, które skupiają się na wykonywaniu codziennych czynności, takich jak ubieranie się, jedzenie, pisanie. Celem jest poprawa niezależności w życiu codziennym.

Adaptacje i pomoce – terapeuta zajęciowy lub fizjoterapeuta może zaproponować adaptacje w środowisku domowym lub technologie wspomagające, które ułatwią codzienne funkcjonowanie.Taką adaptacją mogą być różnego rodzaju ortezy, pomoce typu laska, czy balkonik, ale również bardziej zaawansowane technologie, jak systemy podnośników mogące służyć zarówno do transferów, jak i ćwiczeń.

Metody neurorehabilitacyjne:

Koncepcja Bobath: Skupia się na poprawie funkcji ruchowych poprzez reedukację ruchową, uwzględniającą integrację sensoryczną i motoryczną.

Koncepcja PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation): Polega na stosowaniu systemu filozofii, specjalnych technik i wzorców ruchowych, które stymulują układ nerwowo-mięśniowy do poprawy funkcji.

Ćwiczenia równowagi i stabilizacji, np. ćwiczenia na platformach balansowych, piłkach rehabilitacyjnych oraz przy użyciu innych urządzeń mogą pomóc w poprawie równowagi i stabilizacji ciała.

FES (Functional Electrical Stimulation), czyli elektrostymulacja mięśni może być stosowana w celu poprawy funkcji mięśni osłabionych przez niedowład.

Robotyka i egzoszkielety to nowoczesne technologie mogą wspomagać rehabilitację, szczególnie w przypadku cięższego niedowładu.

Warto pamiętać, że stała współpraca z neurologiem oraz fizjoterapeutą jest kluczowa w celu monitorowania postępów, dostosowywania terapii farmakologicznej oraz zarządzania objawami.

Warto mieć „swojego fizjo”, który na bieżąco pomoże w doborze optymalnych form autoterapii oraz w razie potrzeby włączy Panią w program indywidualnej fizjoterapii.

Trzymam kciuki za postępy!