W trakcie diagnozowania stwardnienia rozsianego, ale również rutynowych badań przy już stwierdzonym SM w gabinecie lekarza możesz usłyszeć różne terminy, które stosowane są do opisu twoich objawów lub wykonywanych analiz. Dziś przedstawiamy kilka z nich:

Rzut
Nazywany też m.in. zaostrzeniem, atakiem, to pojawienie się nowych objawów, albo powrót dawnych symptomów stwardnienia rozsianego, które występują przez minimum 24 godziny. Ponadto – aby mówić o rzucie, od ostatniego takiego epizodu musi minąć przynajmniej 30 dni. Rzut jest objawem nowego zapalenia, które pojawia się w ośrodkowym układzie nerwowym. O rzucie nie mówimy, gdy objawy się zaostrzają bo masz infekcję lub przegrzałeś się (w takich sytuacjach bardziej myślimy o pseudorzucie).
Rzuty mogą wyglądać różnie, w zależności od tego która część ośrodkowego układu nerwowego została zaatakowana. I tak, mogą to być m.in. zaburzenia czucia, np. niemiłe doznania czuciowe, nadmierna wrażliwość skóry, uczucie kłucia igieł, zaburzenia widzenia czy problemy z utrzymaniem równowagi.

Przytaczamy też wypowiedź dr Iwony Rościszewskiej-Żukowskiej, neurolog, która na jednym z naszych webinarów mówiła tak:

„Ogólna definicja rzutu to narastanie objawów neurologicznych, które już wcześniej były, albo pojawienie się nowych objawów neurologicznych, które utrzymują się przez kilka dni, nie są związane z infekcją (o tym musimy zawsze pamiętać) i są typowe dla stwardnienia rozsianego. Mamy pewne typowe objawy związane z lokalizacją ognisk demielinizacyjnych – dana lokalizacja daje nam typowe objawy kliniczne. Typowy rzut dla stwardnienia rozsianego to oczywiście pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, z pogorszeniem ostrości wzroku, z upośledzeniem widzenia barw, jak również z bólem gałki ocznej przy jej ruchach. Jest to typowy obraz pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego. Bardzo często pacjenci zgłaszają jako rzut zaburzenia czucia powierzchniowego, a więc dotyku, temperatury. Nie odczuwają np. ciepłej, zimnej wody podczas kąpieli, prysznica, nie odczuwają zimnej posadzki dotykając jej stopą, jak również zauważają upośledzenie czucia dotyku- „czują jak przez papier”. Zaburzenia czucia mogą pojawiać się w przebiegu zarówno ognisk umiejscowionych w obrębie mózgowia, jak i w obrębie rdzenia kręgowego. Ponieważ SM jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego, ważne jest to, że objawy czuciowe – jeśli są związane z mózgiem – są objawami dotyczącymi jednej połowy ciała, czyli np. zaburzenia czucia w obrębie kończyny górnej, czy w obrębie kończyny dolnej. Jeśli natomiast zmiana demielinizacyjna zlokalizowana jest w rdzeniu, wówczas pacjent zgłasza zaburzenia czucia w obu kończynach dolnych lub też w obrębie tułowia i kończyn dolnych, czy w obrębie kończyn górnych, tułowia i kończyn dolnych. Inne objawy to oczywiście niedowłady kończynowe, czyli osłabienia siły mięśniowej, a więc wypadanie przedmiotów z ręki, zahaczanie stopą podczas chodzenia, utykanie podczas chodzenia, czy ogólnie osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych. I tu podobnie – jeśli ognisko jest w mózgowiu, to będą to połowicze niedowłady, jeśli jest to ognisko rdzeniowe – niedowłady kończyn dolnych. Mogą to być również inne zaburzenia widzenia – podwójne widzenie, czyli dwojenie obrazu; mogą być również zawroty głowy, zaburzenia równowagi, czy w końcu zaburzenia mikcji. Jeśli ognisko dotyczy móżdżku, to bardzo często u pacjentów występuje drżenie zamiarowe w kończynie górnej, z kolei uszkodzenie nerwu siódmego powoduje obwodowe porażenie mięśni twarzy po jednej stronie, uszkodzenie nerwu piątego – zaburzenia czucia na twarzy.”

Leki modyfikujące przebieg SM
To leki, które mają modyfikować, a więc zmieniać przebieg choroby, hamować jej postęp. Mogą redukować liczę rzutów, zmniejszać liczbę zapaleń i uszkodzeń w ośrodkowym układzie nerwowym (ośrodkowy układ nerwowy to mózg i rdzeń kręgowy). Mają one różne formy podania, a także mechanizmy działania.  Choć leki modyfikujące przebieg choroby nie są lekami na SM, tzn. że choroby nie wyleczą, to jednak są w stanie pozytywnie wpłynąć na stan chorego.
Odwiedź stronę Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego, aby dowiedzieć się więcej.

EDSS, to skrót od Expanded Disability Status Scale, a po polsku – Rozszerzonej Skali Niewydolności Ruchowej. To narzędzie używane jest do oceny stopnia niesprawności i jej postępu. Dzięki niej lekarz może nie tylko ocenić Twój stan wyjściowy, ale też ustalić czy objawy się pogłębiają. Jakie funkcje/obszary ocenia się przy pomocy tej skali? M.in. poruszanie się, koordynację ruchową, widzenie, mowę i połykanie, czucie – np. dotyku, pracę pęcherza moczowego czy funkcjonowanie umysłowe. Na skali EDDS można uzyskać od 0 do 10 punktów, gdzie 0 oznacza brak niesprawności, objawów neurologicznych, a 10 – zgon.