Pani Beato,

dziękuję za świetne pytanie! Mnóstwo osób cierpi na bóle pleców niezależnie od tego, czy chorują na SM, czy nie. Jednakże w wypadku osób z tą diagnozą mogą pojawiać się dolegliwości bólowe związane z uszkodzeniem nerwów, które określa się jako neuropatyczne. To nie wszystko. Czasem bóle mięśniowe lub stawowe spowodowane są zmianami w postawie, osłabieniem mięśni lub brakiem równowagi. W takich wypadkach można przyjąć, że to SM powoduje te  dolegliwości.

Czasem jednak ból w tej okolicy może wynikać z problemów, które dotykają również osoby bez SM, takich jak przeciążenie, siedzący tryb życia, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, czy przepuklina krążka międzykręgowego. Warto więc skonsultować się z fizjoterapeutą lub neurologiem, którzy pomogą ustalić dokładną przyczynę bólu i dostosować odpowiednie leczenie. Ciekawostką niech będzie fakt, że statystycznie na tego typu dolegliwości częściej cierpią osoby doświadczające stresu, pozostające w trudnej sytuacji psycho-społecznej, czy osoby z diagnozą depresji oraz zaburzeń lękowych. 

Niezależnie od tego, czy ból jest związany ze stwardnieniem rozsianym, czy ma inne, także niespecyficzne przyczyny, istnieją różne sposoby na jego łagodzenie i radzenie sobie z nim. 

Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w obu przypadkach:

Jeśli ból wynika ze stwardnienia rozsianego:

Rozważ konsultację z neurologiem. Ból neuropatyczny, czyli ten, który pochodzi od uszkodzonych nerwów w SM, może wymagać specjalistycznego leczenia, np. leków przeciwbólowych, które są skuteczne w łagodzeniu bólu o takim pochodzeniu.

Skorzystaj z fizjoterapii. Regularne ćwiczenia mają kluczowe znaczenie w utrzymaniu sprawności. Fizjoterapeuta może zalecić ćwiczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb danej osoby. Przykładowe ćwiczenia to rozciąganie, wzmacnianie mięśni tułowia oraz praca nad postawą i prawidłowymi nawykami ruchowymi. W wypadku tych dolegliwości znakomicie sprawdza się medycyna stylu życia, czyli wdrażanie prawidłowych wzorców zachowań do życia codziennego.

Wypróbuj terapię ciepłem i zimnem. W niektórych przypadkach, ciepłe okłady mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni i złagodzeniu bólu, podczas gdy zimne mogą redukować stan zapalny. Trzeba jednak ostrożnie eksperymentować, bo niektóre osoby z SM są wrażliwe na zmiany temperatury.

Obserwuj zmiany postawy. W SM osłabienie mięśni i zaburzenia równowagi mogą prowadzić do przeciążeń kręgosłupa. Warto pracować nad ergonomią podczas siedzenia, chodzenia, a nawet snu, aby odciążyć kręgosłup.

Jeśli ból jest niespecyficzny i nie jest związany bezpośrednio z SM:

Zadbaj regularną aktywność fizyczną. To podstawa w zapobieganiu i leczeniu bólów pleców. Ruch pomaga wzmocnić mięśnie, zwiększyć elastyczność i poprawić postawę. Można spróbować takich form aktywności jak pilates, joga, pływanie, czy popularna “szkoła pleców”. Warto podkreślić, że największą skuteczność maja te formy ćwiczeń, które tak poprostu sprawiają przyjemność osobie ćwiczącej, a przez to są wykonywane stale, a nie tylko wtedy, jak “trzeba”.

Popraw ergonomię w codziennym życiu. Upewnij się, że Twoje krzesło i biurko są ustawione w sposób, który sprzyja zdrowej postawie. Staraj się unikać długotrwałego siedzenia w jednej pozycji i wstawaj co najmniej co godzinę (a najlepiej częściej), aby rozprostować nogi.

Masaż i techniki manualne też mogą pomóc. Masaże lub zabiegi manualne wykonywane przez fizjoterapeutę mogą pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i poprawie krążenia w obszarach dotkniętych bólem. Warto umówić się do fizjoterapeuty, który określi, czy te działania są odpowiednie dla Ciebie.

Leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne. W przypadku ostrego bólu, stosowanie leków może przynieść ulgę, ale zawsze warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli ból jest przewlekły.

Trening siłowy. Wzmacnianie mięśni tułowia jest kluczowe w długotrwałym zapobieganiu bólom kręgosłupa. Ćwiczenia stabilizacyjne na mięśnie core pomagają odciążyć kręgosłup i poprawiają postawę. Wiele osób jest przekonanych, że kręgosłup jest delikatną i wrażliwą strukturą, tymczasem to solidny mechanizm umożliwiający nie tylko wielowymiarowe ruchy, ale dobrze znoszący nawet duże obciążenia. Wystarczy to wyćwiczyć.

Ogólne wskazówki, które pomogą w obu przypadkach:

Unikanie długiego siedzenia. Długotrwałe siedzenie, nawet w najlepszej pozycji, obciąża ciało. Staraj się robić przerwy co 30–60 minut, aby się poruszać. Jesli masz taką możliwość rozważ zmianę biurka na takie ze zmienną wysokością blatu, dzięki czemu część dnia można spędzić na stojąco albo nawet chodząc (po zamontowaniu bieżni pod takim biurkiem).

Zwracaj uwagę na dietę i wagę. Nadwaga wpływa na kręgosłup, co może nasilać ból. Wprowadzenie zdrowej diety może pomóc w zmniejszeniu dolegliwości.

Relaksacja i zarządzanie stresem. Stres może nasilać odczuwanie bólu. Praktyki takie jak medytacja, ćwiczenia oddechowe, a nawet joga czy tai chi mogą pomóc w radzeniu sobie z napięciem mięśniowym.

Jeśli ból nie ustępuje lub nasila się, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby uzyskać pomoc. 

Mam nadzieję, że te wskazówki pomogą Ci znaleźć ulgę i cieszyć się większym komfortem na co dzień.

Jeżeli nie masz dostępu do fizjoterapeuty, zapraszam na konsultację online w ramach poradni PTSR!