W radzeniu sobie ze stwardnieniem rozsianym bardzo istotne jest dbanie o siebie, poprzez przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia. Bycie aktywnym fizycznie, odpowiednie odżywianie się, dbałość o zdrowie psychiczne – wszystko to z pewnością będzie pozytywnie oddziaływać na osobę z SM, zmniejszając objawy stwardnienia rozsianego (czego przykładem może być ruch).

Inną istotną dla osób z SM kwestią powinna być sprawa współchorobowość, albo też inaczej – możliwych współwystępujących innych schorzeń. Mogą one bowiem nie tylko wpływać na przebieg stwardnienia rozsianego, ale również – w niektórych przypadkach – opóźniać postawienie samej diagnozy SM. Ponadto, tak jak w przypadku SM – będą one oddziaływać na jakość życia chorych.

W 2021 r. w Journal of Neurology ukazał się bardzo ciekawy przegląd badań nad współchorobowością w SM. Znaleźć w nim można kilka bardzo ważnych informacji:

1. Jedną z częstych chorób występujących z SM są choroby układu sercowo-naczyniowego, które pojawiają się u chorych z SM wraz ze schorzeniami metabolicznymi ,takimi jak: cukrzyca, nadciśnienie i hiperlipidemia. Związane to może być z obniżoną aktywnością ruchową, siedzącym trybem życia, wagą osób z SM oraz stopniem niepełnosprawności.
2. Zaburzenia psychiczne są bardzo często obserwowane wśród osób z SM i na pewno występują u nich częściej niż w populacji ogólnej. Zaburzenia z kręgu zaburzeń nastroju (depresja, zaburzenia lękowe, choroba afektywna dwubiegunowa) mogą negatywnie wpływać na postęp choroby.
3. Zaburzenia neurologiczne również mogą występować częściej w populacji osób z SM. Badania wskazują na częstsze pojawiania się u chorych epilepsji. Ponadto, wśród chorych częściej występować może tzw. syndrom niespokojnych nóg.
4. Inne choroby autoimmunologiczne również pojawiają się wśród osób z SM i wpływają na postęp stwardnienia rozsianego. Są to m.in. łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów czy nieswoiste zapalenia jelit.

Powyższe badanie przytaczamy, ponieważ pokazuje ono potrzebę kompleksowego podejścia do osób chorych na stwardnienie rozsiane. Chorzy powinni być dokładniej monitorowani przez lekarza pod kątem innych schorzeń, nie tylko celem ich leczenia, ale też zapobieżenia wpływowi, jaki mogą potencjalne mieć na przebieg SM. Zdobywanie wiedzy o możliwej współchorobowości powinno być też istotne dla samych chorych ze stwardnieniem rozsianym, ponieważ pomoże im to w zadawaniu pytań specjalistom opieki zdrowotnej, zwracaniu uwagi na możliwe niepokojące objawy i ich raportowanie specjalistom opieki zdrowotnej. Ważne jest również, by chorzy, oprócz leczenia SM poddawali się regularnym badaniom kontrolnym, również w kierunku innych chorób, które coraz częściej stają się dostępne w ramach NFZ. Dbanie o siebie z pewnością przyczyni się też do poprawy jakości życia, lepszego samopoczucia, w tym również psychicznego.

Źrodło: Hauer, L., Perenczky, J., Sellner, J. (2021) A global view of comorbidity in multiple sclerosis: a systematic rewiev with a focus on regional differences, nethodology , and clinical implications. Journl of Neurology; 268:4066-4077.